Wapen je tuin tegen droogte

Een tuin is voortdurend in verandering. De lange droge periodes tijdens de voorbije jaren, afgewisseld met plotse hevige regenvlagen - die eerder wat bladschade aanrichten in plaats van de hoognodige grondwaterstanden op peil te brengen - doen onze kijk op de tuininrichting geleidelijk aan veranderen.

Wat kan je doen om je tuinplanten zo goed mogelijk te beschermen tegen die extremen? Mulchen!

Mulchen betekent de bodem bedekken met een laag organisch materiaal. Het is een heel natuurlijke ingreep. De tuinresten stellen hun waardevolle voedingsstoffen opnieuw ter beschikking van de bodem en de bodemorganismen. Op die manier is de kringloop rond. In de natuur vind je maar zelden een onbedekte bodem. Je kan in je tuin mulch gebruiken tussen jonge plantjes om te voorkomen dat de eerste jaren onkruid opschiet uit de kale bodem vooraleer die dichtgegroeid is. De mulchtechniek kan je zowel in de sier- als moestuin gebruiken en evengoed tussen kruiden en onder kleinfruit. Mulchen heeft nog meer positieve eigenschappen en beschermt de bodem ook tegen uitdroging.

De kringloopdeskundigen van Vlaco deden in het Bezoekerscentrum Comité Jean Pain een test met vijf verschillende mulchmaterialen: houtsnippers, karton met een laag houtsnippers, droge bladeren, grasmaaisel en compost. Ze vergeleken de hoeveelheid opkomend onkruid, hoeveel tijd het wieden in beslag nam en vergeleken het effect van een bodem met mulchlaag met een kale bodem. Het was opvallend zichtbaar hoe levendig, kruimelig, vochthoudend en humusrijk de bodem met mulchlaag is ten opzichte van de kale bodem. 

Waarom mulchen?

​Mulchen betekent: de bodem bedekken met een laag organisch materiaal. In de natuur vind je zelden een onbedekte bodem. Denk maar aan de bladerlaag in een bos. Nergens in je tuin is het leven zo intens als in de bodem. Dat is een goede zaak voor de bodem én voor de planten die er groeien. De bodem bedekken met organisch materiaal stimuleert het bodemleven. Wormen, pissebedden, miljoenpoten en andere organismen verbeteren de bodemstructuur. En ook de bacteriën en schimmels die het mulchmateriaal afbreken hebben een positief effect. Ze nestelen zich in de bodem en remmen de groei van de ziektekiemen die de planten aantasten af.

• Mulchen is goed voor de humus: de afbraakorganismen verteren de mulchlaag waardoor het humusgehalte van de bodem toeneemt. Wormen graven diepe gangen die de waterafvoer bij hevige regen bevorderen. Zo ontstaat een vochthoudende, luchtige grond en krijgt de bodem een lekkere bosgrondgeur.
• Mulch is een prima bodembescherming: de mulchlaag beschermt de bodem tegen rechtstreekse zon, uitdrogende wind en grote temperatuurverschillen.
• Mulch beschermt tijdens waterschaarste: afhankelijk van de soort en de hoeveelheid mulchmateriaal hoef je de tuin - zelfs tijdens een langere droogteperiode - niet meer te begieten. Compost kan hier uitstekend werk verrichten.
• Mulchen is beter voor de plantengroei: het bodemleven verteert het organisch materiaal dat de bodem bedekt en zorgt ervoor dat de plantenwortels de vrijgekomen voedingsstoffen kunnen opnemen.
• En ten slotte remt de mulchlaag ook de groei van onkruid af. Dat is een belangrijk aanvullend voordeel.

Waarmee mulchen?

• 

  Compost is een uitstekend mulchmateriaal. Leg een laagje van ongeveer 5 cm, liefst grove compost, in je borders en onder de bomen en struiken. De compost voedt zowel de bodem als de planten. Via het verhogen van het humusgehalte van de bodem, verbetert de bodemstructuur en zal de bodem op termijn ook meer water kunnen vasthouden. Nog een bijkomend voordeel voor de komende zomers.

• Versnipperd snoeihout is ook prima mulchmateriaal! Leg 5 cm tussen rozen en vaste planten, 10 cm tussen bomen en struiken. De houtsnippers verrijken de bodem en verbeteren de bodemstructuur. Meng ze echter niet in de bodem. Daar kunnen ze de voedingsstoffen uit de bodem vastleggen en zijn deze niet langer beschikbaar voor de planten.

• Bladeren zijn het meest ‘natuurlijke’ mulchmateriaal en je krijgt ze gratis aangeboden door de bomen en struiken uit je tuin.

• Stro en plantenresten ruim je in de herfst beter niet op maar laat je ter plaatse verteren. Bodem en planten worden er beter van.

Ongeschikt: plastic 

Plastic en andere inerte materialen verteren niet en leveren in geen enkel opzicht een bijdrage aan het bodemleven. Na verloop van tijd scheurt het plastic en zit je met … afval. Wil je drastisch wortelonkruid te lijf gaan, bedek dan in het voorjaar de bodem met karton. Na enkele maanden zijn het karton en het onkruid verdwenen.

Wanneer mulchen?

Je kunt het hele jaar door mulchen. Het meest natuurlijke tijdstip is de herfst. In de lente heeft mulchen vooral een onkruidwerend effect. In het begin van de zomer kun je dan weer veel water besparen door te mulchen …

Een organische mulchlaag hoef je nooit te verwijderen omdat ze vanzelf verteert. Blijft er nog wat onverteerd grof of droog materiaal achter, dan verteert dat wel na afdekking met de nieuwe laag. En nu … mulchen maar!